TR | RU | UK | BE | EN |

Буркина-Фасо

буркина-фасо википедия, буркина-фасо ресторан
Буркина-Фасо (1984 жылға дейін Жоғарғы Вольта республикасы) — Батыс Африкада орналасқан мемлекет. Жері 274,4 мың км². Халқы 10,4 млн. адам. 100-ден астам этн. тайпалардан тұрады. Ірілері моси (50%-тен астам), фульбе, лоби, бобо, т.б. Астанасы — Уагадугу (50 мың). Халқының 40%-і мұсылмандар, 10%-і христиандар, қалғандары жергілікті діни нанымды ұстанады. Мемлекет басшысы — президент. Заң шығарушы органы — Халық өкілдері ассамблеясы.

Табиғаты

Жер бедері үстіртті (Моса үстірті) келеді. Климаты субэкваторлық (қараша — наурыз айлары аралығында құрғақ болады). Жыл бойғы орташа темп-ра 24 — 26ӘС, құрғақ айларда 30 — 35ӘС. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлш. 500 — 1000 мм, солтүстігінде 120 — 200 мм. Үлкен өзендері:Қара Вольта және Ақ Вольта. Жерінің 10%-і орман.

Тарихы

Қазіргі Буркина-Фасо жерінде адам баласы неолит дәуірінен бастап өмір сүре бастады. 11 ғасырларда оңтүстік-шығыстан моси тайпалары көшіп келді де, жергілікті тайпаларды бағындырып, өз мемлекетін құрды. 16 — 17 ғ-ларда саяси бытыраңқылықты бастан кешірді. Осы кезде ел ішінде ислам діні тарай бастады. 18 ғасырдың аяқ кезінен бастап, Буркина-Фасо жеріне келе бастаған еуропалықтар өзара қырқысқан тайпа көсемдеріне өз ықпалдарын жүргізіп отырды. Осы аймақ үшін Англия мен Францияның арасындағы тартыс 19 ғасырдың аяғына дейін созылды. 1897 жылы бірнеше қантөгіс шайқастан кейін жергілікті тайпалар Францияның билігін толық мойындады және Жоғарғы Вольта деген атпен француздардың Батыс Африка құрамына кірді. 2-дүниежүзілік соғыс жылдарында Буркина-Фасо солдаттары Франция жағында фашистік коалицияға қарсы соғысты. Соғыс аяқталғаннан кейін алдыңғы қатарлы зиялы қауымның басшылығымен елде әр түрлі саяси ұйымдар құрылып, ұлт-азаттық қозғалыс күшейді. Нәтижесінде 1960 жылы 5 тамыз күні Буркина-Фасо тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. Экон. дағдарыстарға байланысты жиі-жиі әскери төңкерістер болып тұрды. 1984 жылы 4 тамыз күні болған кезекті төңкерісте Жоғарғы Вольта Республикасы атын Буркина-Фасо (“Адал адамдар елі”) деп өзгертті. Жер, табиғи байлық мемлекет меншігіне алынып, дәстүрлі тайпа көсемдерінің билігі жойылды. Қазіргі кезде ішкі ұлттық өнім жылына 320 АҚШ долларынан аспайды. Экономикада және сыртқы саудада француз капиталына тәуелді. Халқының 90%-і а. ш-нда жұмыс істейді.

Дереккөздер

«Қазақстан»:Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том

қ • т • өАфрика елдері

	Батыс Африка	Бенин · Буркина-Фасо · Гвинея · Гвинея-Бисау · Гамбия · Гана · Кабо-Верде · Кот-д’Ивуар · Либерия · Мали · Мавритания · Нигер · Нигерия · Сенегал · Сиерра-Леоне · Того
	Солтүстік Африка	Алжир · Либия · Марокко · Мысыр · Оңтүстік Судан · Судан · Тунис
	Орталық Африка	Ангола · Габон · Экваторлық Гвинея · Камерун · Конго Республикасы · Конго Демократиялық Республикасы · Орталық Африка Республикасы · Сан-Томе және Принсипи · Чад
	Шығыс Африка	Бурунди · Джибути · Еритрея · Ефиопия · Замбия · Зимбабве · Кения · Камар · Мадагаскар · Малави · Мозамбик · Маврикий · Руанда · Сейшель Аралдары · Сомалия · Танзания · Уганда
	Оңтүстік Африка	Ботсвана · Лесото · Намибия · Оңтүстік Африка Республикасы · Суазиланд

Өз-өзін басқармайтын елдер | Мойындалмаған елдер
Әулие Елена аралы (Құрама Патшалық) · Үнді мұхитындағы Британ территориялары (Құрама Патшалық) · Канар аралдары (Испания) · Мадейра (Португалия) · Майотт (Франция) · Мелилья (Испания) ·
Реюньон (Франция) · Сеута (Испания) · Сокотра (Йемен) · Эпарсе Аралы (Франция)
Пунтленд · Сахара Араб Демократиялық Республикасы · Сомали

қ • т • өАфрика Одағы

Алжир · Ангола · Бенин · Ботсвана · Буркина-Фасо · Бурунди · Гвинея · Гвинея-Бисау · Габон · Гамбия · Гана · Джибути · Эритрея · Эфиопия · Замбия · Зимбабве Камерун · Кабо-Верде · Кения · Конго Демократиялық Республикасы · Конго Республикасы · Кот-д-Ивуар · Комор аралдары · Лесото · Либерия · Ливия · Мадагаскар · Малави · Мали · Мозамбик · Морис · Мавритания · Мысыр · Намибия · Нигер · Нигерия · Оңтүстік Африка Республикасы · Орталық Африка Республикасы · Руанда · Сахара Араб Демократиялық Республикасы · Сейшель аралдары · Сенегал · Сомали · Свазиленд · Судан · Сьерра-Леоне · Танзания · Того · Тунис · Уганда · Чад · Экваторлық Гвинея ·

қ • т • өФранкофонияМүшелері: Албания • Андорра • Бельгия • Бенин • Болгария • Буркина-Фасо • Бурунди • Вануату • Вьетнам • Габон • Гаити • Гана • Гвинея • Гини-Биссау • Грекия • Джибути • Доминика • Кабо-Верде • Камбоджа • Камерун • Канада • Кипр • Камарлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лаос • Ливан • Люксембург • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Македония • Мали • Марокко • Монако • Мысыр • Нигер • Африка Республикасы">Орталық Африка Республикасы • Руанда • Румыния • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель аралдары • Сенегал • Сент-Люсия • Того • Тунис • Франция • Ташад • Швейцария • Экваторлық Гвинея

Бақылаушы елдер: Аустрия • Армения • Грузия • Литва • Мажарстан • Мозамбик • Польша • Словакия • Словения • Сербия • Украина • Хорватия • Чехия

қ • т • өИслам Әріптестік Ұйымы (ИӘҰ)

Албания • Алжир • Ауғанстан • Әзірбайжан • Бангладеш • Бахрейн • Бенин • Бруней • Буркина-Фасо • Гвинея-Бисау • Габон • Гайана • Гамбия • Джибути • Ирак • Иран • Йемен • Кот-д’Ивуар • Кувейт • Қазақстан • Камерун • Катар • Комор аралдары • Біріккен Араб Әмірліктері • Қырғызстан • Ливия • Ливан • Марокко • Малайзия • Малдив аралдары • Мали • Мозамбик • Мавритания • Мысыр • Нигерия • Нигер • Өзбекстан • Палестина • Пәкістан • Сауд Арабиясы • Сенегал • Сиерра-Леоне • Сомали • Судан • Суринам • Сирия • Чад • Тәжікстан • Того • Тунис • Түркия • Түрікменстан • Уганда • Оман • Иордания • Индонезия • Экваторлық Гвинея
Қараушы елдер: Босния және Герцеговина • Африка Республикасы">Орталық Африка Республикасы • Ресей • Тайланд
Қараушы мұсылман ұйымдары және қауымдар: Моро Ұлт Азаттылығы Майданы • Солтүстік Кипр

Қараушы халықаралық ұйымдар: Араб Бірлігі • Африка Бірлігі • Біріккен Ұлттар Ұйымы • Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы • Қосылмау Қозғалысы

қ • т • өДүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ)

Гаити • Албания • Ангола • Антигуа мен Барбуда • Аргентина • Аустралия • Бангладеш • Барбадос • Бахрейн • Белиз • Бенин • Біріккен Араб Әмірліктері • Боливия • Ботсвана • Бразилия • Бруней • Буркина-Фасо • Бурунди • Венесуэла • Вьетнам • Габон • Гайана • Гамбия • Гана • Гвинея-Бисау • Гвинея • Гренада • Грузия • Гватемала • Джибути • Доминика • Доминикан Республикасы • Эквадор • Армения • Еуропа Одағы1 • Жаңа Зеландия • Жапония • Ямайка • Замбия • Зимбабве •Исландия • Израиль • Швейцария • Камбоджия • Камерун • Катар • Канада • Кения • Колумбия • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Коста-Рика • Кот-д’Ивуар • Куба • Кувейт • Қазақстан • Америка Құрама Штаттары • Қырғызстан • Қытай • Лесото • Лихтенштейн • Марокко • Мадагаскар • Макао • Македония • Малайзия • Малави • Мали • Малдивтер • Маврикий • Мавритания • Мексика • Мианма • Мозамбик • Молдова • Моңғолия • Мысыр • Нигерия • Намибия • Непал • Нигер • Никарагуа • Норвегия • Оман • Гондурас • Оңтүстік Африка Республикасы • Оңтүстік Корея • Орталық Африка Республикасы • Панама • Папуа Жаңа Гвинея • Парагвай • Пәкістан • Перу • Филиппин • Руанда • Сальвадор • Сауд Арабиясы • Сент-Винсент және Гренадиндер • Сент Киттс және Невис • Сент Лусия • Сенегал • Сиерра-Леоне • Сингапур • Суазиланд • Сүлеймен Аралдары • Суринам • Таиланд • Тайвань • Танзания • Ташад • Того • Тринидад пен Тобаго • Тунис • Түркия • Уганда • Индонезия • Үндістан • Уругвай • Иордания • Фиджи • Хорватия • Чили • Гонконг • Шри-Ланка
1 Еуропа Одағының барлық жиырма жеті мүше елі БСҰ-ға өз алдына мүше болып енген:
• Австрия • Бельгия • Болгария • Германия • Грекия • Дания • Ирландия • Испания • Италия • Швеция •
Кипр • Құрама Патшалық • Латвия • Литва • Люксембург • Мажарстан • Мальта • Недерландия •Польша • Португалия • Румыния • Словакия • Словения • Финляндия • Франция • Чехия • Эстония

Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

буркина-фасо, буркина-фасо википедия, буркина-фасо карты, буркина-фасо ресторан, гимн буркина-фасо